Van een land waar buiten sporten strafbaar is, naar de start van een wielermonument: Fariba vluchtte uit Afghanistan om haar wielerdroom waar te maken

Ze maakte eerder dit jaar haar debuut op Vlaamse kasseien in de Omloop het Nieuwsblad, maar de rest van het voorjaar moest Fariba Hashimi (22) aan zich laten voorbijgaan wegens een blessure. Zondag volgt haar eerste monument, met Luik-Bastenaken-Luik. Het verhaal van een Afghaans meisje dat haar droom waarmaakt, maar daarvoor heel veel moest achterlaten.

Kobe Audenaert, Het Nieuwsblad

"Het is een eer om met de vlag van mijn land te mogen koersen in grote WorldTour-wedstrijden als Luik-Bastenaken-Luik. Tijdens de Olympische Spelen in Parijs mocht ik zelf de vlaggendrager zijn. En daar was ik trots op, ook al gaat het niet goed in Afghanistan. Het was mijn droom om mijn land te mogen vertegenwoordigen en vooral dan alle Afghaanse meisjes, in de hoop dat ook zij hun dromen kunnen najagen. Ik rijd niet voor mezelf, maar voor ieder meisje zonder stem."

Fariba Hashimi (22) heeft heel veel moeten opgeven om haar wielerdroom te kunnen verwezenlijken. In haar vaderland Afghanistan heeft de Taliban de macht in handen. Vrouwen mogen er haast niets, en al zeker niet buiten sporten. Een vrouw die de strenge regels overtreedt, moet vrezen voor haar leven. Fariba zag maar één oplossing: vluchten. In 2021 — ze was nog maar achttien jaar — trok ze weg uit Afghanistan.

"Het was een hartverscheurende keuze om mijn thuisland te ontvluchten en mijn familie achter te laten, maar ik had geen andere keus. Ik wilde vrijheid en die moest ik elders zoeken. Ik wilde niet opgesloten leven"

"Het was een hartverscheurende keuze om mijn thuisland te ontvluchten en mijn familie achter te laten, maar ik had geen andere keus. Ik wilde vrijheid en die moest ik elders zoeken. Ik wilde niet opgesloten leven. Ik volgde mijn twee jaar oudere zus Yulduz. We waren het gewoon om altijd samen op te trekken. Gelukkig hadden we elkaar." 

Niet dat het gemakkelijk was om weg te komen. Zelfs de tocht naar de luchthaven was levensgevaarlijk. Het scheelde vijf minuten of ze werden slachtoffers van een moordende zelfmoordaanslag aan de Abbey Gate, een toegangspoort van de Hamid Karzai International Airport, vertelt ze. Een aanslag die 170 Afghanen en 13 Amerikanen het leven kostte. Maar ze hadden geluk. 

Emotioneel weerzien

Haar zus Yulduz heeft eigenlijk altijd al een cruciale rol gespeeld in haar leven, vertelt Fariba. "Het is dankzij mijn zus dat ik de passie voor fietsen te pakken kreeg. Eigenlijk voetbalde ik, maar door een operatie aan mijn been ben ik gestopt. Ik begon dan maar wat mee te rijden met mijn zus met een gewone stadsfiets. Dat moest vaak stiekem gebeuren, want de bewoners in onze regio Faryab dachten vroeger ook al conservatief. Niemand accepteerde het beeld van een vrouw op een fiets. Het was zelfs zo erg dat we bekogeld werden met stenen, omdat we geen hoofddoek, maar wel een outfit met korte mouwen droegen."

Toch bleven ze fietsen. Steeds beter. Ze begonnen aan lokale wedstrijden deel te nemen, waar dat mogelijk was in Afghanistan. Onder valse namen. En ook al moesten ze daarvoor koersfietsen huren. Het was ook figuurlijk bergop fietsen voor de zussen. "Zelfs onze ouders moesten we overtuigen om niet te moeten stoppen. Papa ging uiteindelijk overstag door de Afghaanse wielerfederatie die ons wilde ondersteunen." Maar toen greep de Taliban de macht, en veranderde alles.

"Niemand accepteerde het beeld van een vrouw op een fiets. Het was zelfs zo erg dat we bekogeld werden met stenen, omdat we geen hoofddoek, maar wel een outfit met korte mouwen droegen" 

"Dankzij voormalig Italiaans wereldkampioen wielrennen Alessandra Cappellotto kwamen we na onze vlucht terecht in Italië, waar we een nieuw leven konden beginnen. Al was dat wel wennen, want het vraagt tijd om je aan te passen aan een nieuwe taal, cultuur en religie."

Wielergeschiedenis

Cappellotto zorgde er in 2022 ook voor dat de twee voor de Italiaanse ploeg Valcar konden rijden. "Dat jaar werd ik voor mijn zus nationaal kampioen, alleen werd het kampioenschap gehouden op neutraal terrein in Zwitserland. De Internationale wielerunie (UCI) heeft twee jaar later dan besloten iets te doen voor het Afghaanse wielrennen. In hun WCC team werden we beter begeleid, in een veilige en professionele omgeving. In 2024 heb ik dan ook mede daardoor mijn eerste profzege gepakt in een Franse WorldTour-rittenkoers. Onvergetelijk."

"Mijn ploegleider zei dat ik moest aanvallen op 55 km van de finish en plots zat ik alleen voorop. Ik wist niet wat te doen, want hoe kon ik dat nu volhouden? Op tien kilometer van de streep werd ik gegrepen, maar ik bleef erin geloven. Ik beet me vast in het wiel van de Poolse kampioene. En toen ik de finish zag, heb ik er nog een laatste keer alles uitgegooid. Ik kon niet geloven dat ik als eerste Afghaanse ooit een zege pakte in de WorldTour en dat in een zware bergrit naar de Mont Lozère."

Die zege bleef niet onopgemerkt. Toen Fariba in Iran op reis was met haar zus kreeg ze plots een telefoontje van haar ploegleider met het nieuws dat er een WorldTour-team interesse had in haar. "De kans om voor een topploeg als CERATIZIT te rijden kon ik niet laten schieten. Ik was wel teleurgesteld voor Yulduz, maar ze gunde het mij en zou me altijd blijven steunen."

En zo rijdt ze dit jaar mee in de grote koersen. "De kasseien van de Omloop waren een vreselijke kennismaking. Wij kennen dat niet bij ons, kasseien. Ik had dan ook geen ambities, alleen uitrijden was het doel, om bij te leren voor de toekomst." 

Zondag start ze in Luik-Bastenaken-Luik. Eerder deze week was ze erbij in de Waalse Pijl. Een nieuwe mijlpaal. Niet zozeer sportief. "Maar na al die jaren kwam mijn papa voor het eerst naar een wedstrijd kijken. Ik had de tranen in mijn ogen na de wedstrijd, niet door de kou of hoe zwaar het was, maar omdat hij, mijn held, er was. Speciaal voor mij."